Chùa Thanh Mai với thiền sư Pháp Loa Đồng Kiên Cương

Thứ sáu - 29/05/2020 11:02 1.030 0

Chùa Thanh Mai (xã Hoàng Hoa Thám -thị xã Chí Linh) gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của Thiền sư Pháp Loa Đồng Kiên Cương, vị tổ thứ 2 của Thiền phái Trúc Lâm Tam Tổ. Trải qua sự vần vũ của thời gian, biến thiên của lịch sử, ngôi chùa hầu như đã đổ nát, bị lãng quên giữa núi rừng. Với sự nỗ lực của Nhà nước, các cấp chính quyền và những người tu hành, đến nay ngôi chùa đã cơ bản được phục dựng, trở thành một trong những danh thắng kỳ thú của thị xã Chí Linh nói riêng, tỉnh Đông nói chung.

Theo Đại đức Thích Trí Trung, trải qua biến động thời gian, chiến tranh ngôi chùa cổ xây dựng từ thế kỷ 13 đã sụp đổ. Các cổ vật bị mất và hư hại gần hết, chỉ còn lại Viên Thông Bảo Tháp xây dựng năm 1334 và 7 ngôi tháp sư, trong đó có tháp Phổ Quang xây dựng năm Chính Hoà 23 (1702), tháp Linh Quang xây dựng năm Chính Hoà 24 (1703). Năm 1992,chùa được công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia.

Để quy hoạch tổng thể di tích, trả lại giá trị lịch sử, đồng thời xây dựng chùa Thanh Mai trở thành một danh thắng mang tầm quốc gia, năm 2005, ngôi chùa được Nhà nước đầu tư 3 tỷ đồng xây dựng 10 gian chính điện rộng 180 m² với kiến trúc kiểu chữ "đinh", tiền đường chồng diêm 8 mái. Cho đến năm 2007, chùa tiếp tục được đầu tư 10 tỷ đồng hoàn thiện các hạng mục như tam quan, 2 gian nhà bia, 7 gian nhà khách, 7 gian nhà tăng. Điều đáng chú ý có tấm bia “Thanh Mai Viên Thông tháp bi” Những dòng chứ khắc trên bia cho biết: Pháp Loa tự là Đồng Kiên Cương sinh ngày 7 tháng 5 năm Giáp Thân, niên hiệu Thiệu Bảo thứ 6 (1284) tại thôn Đồng Hoà, hương Cửu La, Nam Sách Giang, nay thuộc xã Ái Quốc, huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương.

Cuộc đời Pháp Loa không dài, nhưng đã làm nên sự nghiệp lớn trong giáo phái Trúc Lâm. Ngài đã đào tạo được một thế hệ học trò xuất sắc hơn 30 người, nuôi dạy 15.000 tăng ni, đúc trên 1.300 pho tượng lớn nhỏ. Xây dựng hàng trăm chùa tháp, tiêu biểu là các trung tâm tôn giáo Yên Tử, Côn Sơn, Thanh Mai và Viện nghiên cứu Phật giáo Quỳnh Lâm. Những công tình này đều trở thành di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Ông cho vẽ nhiều bộ tranh tượng, khắc in bộ kinh Địa tạng và giành nhiều thì giờ thuyết pháp, giảng kinh.

Ông là người thừa kế Phật hoàng Trần Nhân Tông, đưa Thiền phái Trúc Lâm lên đỉnh cao. Hiện, ngày mất của Pháp Loa trở thành hội chùa Thanh Mai, bắt đầu từ mồng một đến mồng ba tháng ba (âm lịch). Lễ hội hàng năm được nhân dân tổ chức trọng thể với nhiều nghi lễ như giảng kinh, chay đàn, mộc dục... Chùa Thanh Mai cùng với Côn Sơn, Yên Tử là những trung tâm của Thiền phái Trúc Lâm phát triển rực rỡ thời Trần.

Từ một phế tích, với sự nỗ lực của các cấp, ngành, đến nay, chùa Thanh Mai đã có một cơ ngơi khang trang bề thế, quy mô kiến trúc độc đáo, trở thành nơi có sức cuốn hút du khách. Không chỉ vào ngày hội chùa (mồng 1 đến mồng 3-3 âm lịch) mà kể cả ngày thường, chùa Thanh Mai không khi nào vắng khách tham quan.