Họ Đồng Tố, phường Cổ Thành - Phả Lại, thành phố Chí Linh

Thứ bảy - 27/06/2020 10:30 1.178 0

Họ Đồng Tố và Đồng Trọng, gọi chung là Đồng Tố.

Họ Đồng Tố là một trong những dòng họ sinh sống từ lâu đời tại ở KDC Nam Gián, phường Cổ Thành. Do hoàn cảnh lịch sử, hiện nay không ai rõ dòng họ xuất phát từ đâu, dòng họ cũng không còn gia phả gốc, chỉ nghe các cụ cao tuổi truyền lại rằng: “Ngày xưa, có hai anh em đã về đây làm nghề lái đò và đánh cá, sinh sống lập nghiệp tại làng Triều Dương”. Về sau, trong 2 người anh em, một người di chuyển về khu vực Hải Phòng, một người di chuyển vào nam, nay không còn thông tin. Hiện nay, ở Triều Dương không có dòng họ Đồng nào sinh sống ở đây cả, nhưng ở các làng xung quanh như: Cổ Châu, Nam Gián, Bình Giang, Phao Sơn thì có rất nhiều người họ Đồng. Họ Đồng Tố hiện nay tập trung ở KDC Nam Gián, phường Cổ Thành và Bình Giang, phường Phả Lại.
Đặc biệt, họ Đồng Tố có một nét đẹp văn hóa tâm linh được truyền lại từ nhiều đời nay: Trong họ, mỗi khi có người qua đời thì có bùa hộ mệnh bỏ vào quan tài, sẽ không phải mời thầy cúng đứng đầu nữa. Tích các cụ kể lại rằng, thời Hán Sở có ông Hàn Tín là người trung trực tài giỏi, tướng tài nhưng lại bị triều đình giết vì sợ ông cướp ngôi. Bị chết oan, xuống âm phủ ông hóa thành Thần Trùng, đóng giả thành người ăn mày lên trần thế thử lòng thiên hạ. Không có ai đối tốt với ông cả, chỉ có bà giặt lụa ở bên sông đối xử tốt với ông. Nhớ lại khi ông còn sống, cũng chỉ có mình bà giúp ông khi ông hoạn nạn, ông liền tặng cho bà lá bùa hộ mệnh cho dòng họ của bà và dặn rằng: Khi dòng họ có người qua đời, hãy dùng lá bùa này, vẽ và viết chữ “Tử tôn Xiếu Mẫu” rồi cho vào tay người chết, khi xuống âm phủ, ta biết đó là con cháu của bà, ta sẽ không bắt theo nữa. “Bát cơm Xiếu Mẫu, trả ơn ngàn vàng”, chính là tích này. Đây chính là nét đẹp văn hóa tâm linh riêng có của họ Đồng Tố mà tổ tiên dòng họ truyền lại cho đến ngày nay.
Cụ tổ dòng họ là Đồng Tố Thành, mất ngày 15 tháng 11 âm lịch, cụ tổ bà mất ngày 04 tháng 5 âm lịch. Lăng mộ hai cụ được xây dựng kiên cố, khang trang tại Đồng Đỗ xứ, thôn Nam Giản, xã Cổ Thành (nay là KDC Nam Đông, phường Cổ Thành).
Trưởng họ thừa trọng tôn hiện nay là ông Đồng Tố Kim, Chủ tịch Hội đồng Gia tộc là ông Đồng Tố Tuế.
Nhà thờ họ được xây dựng năm 1988. Cũng từ đó, hoạt động của dòng họ dần được tổ chức bài bản và đi vào nề nếp. Dòng họ phân chia chi, ngành, cùng bầu gia Hội đồng Gia tộc để duy trì tổ chức hoạt động của dòng họ như:
- Thăm viếng, tang hiếu, làm các thủ tục tâm linh của dòng họ.
- Chúc thọ, cho các cụ cao tuổi của dòng họ từ 70 tuổi trở lên vào ngày mồng 4 tháng Giêng âm lịch hàng năm.
- Tổ chức trao thưởng khuyến học cho các cháu có thành tích trong học tập, rèn luyện vào ngày chủ nhật cuối cùng của tháng 8 dương lịch hàng năm.
Năm 2013, nhà thờ họ cũ bị xuống cấp và phải tháo dỡ. Năm 2014, dòng họ quyết định xây dựng lại nhà thờ họ mới khang trang, rộng rãi, với diện tích trên 600m², trị giá hơn 1 tỷ đồng do con cháu dòng họ đóng góp và công đức.
Trong nhà thờ họ có cây gia phả, có quy chế tộc ước gồm 6 chương, 16 điều được toàn gia tộc thống nhất thực hiện.
Tính đến năm 2014, dòng họ đã trải qua 14 đời, với 4 chi và 12 ngành.
+ Chi 1 có 51 đinh, trưởng chi ông Đồng Tố Giá, trú tại Hà Nội.
+ Chi 2 có 52 đinh, trưởng chi ông Đồng Tố Kim.
+ Chi 3 có 98 đinh, trưởng chi ông Đồng Tố Quý.
+ Chi 4 có 30 đinh, trưởng chi ông Đồng Trọng Lai.
Tổng số có khoảng 500 khẩu, kể cả nữ.
Trong thời kỳ phong kiến, dòng họ có các cụ làm ông ký, chánh tổng, lý trưởng.
Trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc dòng họ có 1 liệt sĩ (Đồng Tố Đương, hi sinh năm 1952 tại chiến dịch nam phần Bắc Ninh), và 2 thương binh (Đồng Tố Tiếp và Đồng Tố Văn).
Hiện nay, họ Đồng Tố là một dòng họ có phong trào khuyến học mạnh, nhiều năm được huyện, tỉnh tặng bằng khen. Năm 2006, Ban khuyến học của dòng họ được thành lập, hoạt động dưới sự chỉ đạo của Hội đồng Gia tộc.Từ đó, hoạt động của Ban khuyến học dần đi vào nề nếp ổn định và ngày càng có nhiều kinh nghiệm. Công tác khuyến học, khuyến tài của dòng họ được củng cố và có bước phát triển mạnh mẽ toàn diện cả về lượng và chất. Hàng năm, lấy ngày chủ nhật cuối cùng của tháng 8 làm ngày khuyến học. Ban khuyến học báo cáo trước toàn thể dòng họ về những kết quả đạt được của năm qua, phương hướng nhiệm vụ của năm tới, biểu dương khen thưởng các cháu có thành tích học tập tốt.
Hoạt động khuyến học, khuyến tài của dòng họ đã đạt được những kết quả tích cực: Tất cả các cháu đều được đi học và phổ cập ở các bậc học, thành tích học tập của các cháu năm sau cao hơn năm trước. Hàng năm, có nhiều cháu là học sinh xuất sắc ở các lớp học và có nhiều cháu đạt giải cao trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh và cấp Quốc gia. Số cháu thi đỗ vào đại học, cao đẳng ngày càng nhiều hơn. Đặc biệt, nhiều cá nhân có chí vươn lên trở thành Tiến sĩ, Thạc sĩ, Bác sĩ, Kỹ sư, là Hiệu trưởng nhà trường, Giám đốc doanh nghiệp nhà nước và tư nhân đã làm rạng danh cho gia đình, dòng họ và quê hương.
Đến nay trong dòng họ có 1 Tiến sĩ (Tiến sĩ Đồng Tố Thanh – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghiệp Hải Phòng), 8 Thạc sĩ (Đồng Tố Hưng, Đồng Tố Hải, Đồng Tố Nghĩa, Đồng Tố Thường, Đồng Thị Thảnh, Đồng Thị Xuyên, Đồng Thị Mến, Đồng Thị Vân Anh) và hơn 45 cá nhân có trình độ đại học và tương đương. Hầu hết mọi gia đình đều có con cháu học đại học và đã có 100% hộ gia đình đăng ký “Gia đình hiếu học”.
Dòng họ có nhiều người thành đạt trên nhiều lĩnh vực:
- Trong quân đội, dòng họ có 3 sĩ quan cấp tá, 15 sĩ quan cấp úy.
+ Đại tá Đồng Tố Nguyên, nguyên cán bộ Tổng cục 2, Bộ Quốc phòng.
+ Thiếu tá Đồng Trọng Bừng, nguyên cán bộ Sư 363, quân chủng Phòng không Không quân
+ Trung tá Đồng Tố Nghĩa, Giảng viên, Trưởng bộ môn, Trường Quân sự Quân khu 3.
+ Đại úy Đồng Tố Trung, Tổng cục 2, Bộ Quốc phòng.
- Trong công an, dòng họ có 2 sỹ quan cấp tá, 1 sỹ quan cấp úy:
+ Trung tá Đồng Tố Văn, cán bộ Công an thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
+ Trung tá Đồng Tố Mạnh, cán bộ Công an thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
+ Đại úy Đồng Tố Vinh, Phó trưởng Công an phường Cổ Thành, thành phố Chí Linh, tỉnh Hải Dương.
- Cán bộ địa phương có:
+ Ông Đồng Trọng Cảnh, nguyên Bí thư, Chủ tịch xã Cổ Thành, huyện Chí Linh.
+ Ông Đồng Tố Phùng, nguyên Chủ tịch UBND thị trấn Phả Lại, huyện Chí Linh.
+ Ông Đồng Tố Hưng, Phó Hiệu trường Trường TH-THCS Hoàng Tân, Chí Linh.
+ Ông Đồng Tố Hải, Trưởng phòng Ngân hàng NN&PTNT Agribank, chi nhánh Hải Dương II.
- Lĩnh vực doanh nghiệp – doanh nhân, có:
+ Bà Đồng Thị Thảnh, nguyên Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp & PTNT Hải Dương
+ Ông Đồng Tố Kim, nguyên Giám đốc Xí nghiệp Cây trồng Côn Sơn
+ Ông Đồng Tố Tuế, nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần Anh Hiếu
+ Ông Đồng Xuân Anh, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phả Lại.
+ Ông Đồng Tố Hiếu, Giám đốc Doanh nghiệp Tư nhân sản xuất và thương mại Hiếu Vân, Chí Linh, Hải Dương.
+ Ông Đồng Tố Thường, Giám đốc Ngân hàng Indovina, chi nhánh Hà Nội.
+ Đồng Tố Hưng, giám đốc doanh nghiệp tư nhân.